SGK giriş tarihine bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri sunuyor. 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden oluşturulan modellerle, bazı şartları sağlayan sigortalılar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları tekrar şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre emeklilik koşulları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden erken emeklilik fırsatı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu sistemler, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için farklı prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı kazanabiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için erken emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek erken emeklilik şartları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 engellilik raporu bulunan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, malulen emeklilik gibi özel hakları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.