Kırıkkale'nin Karakeçili ilçesinde bulunan Büklükale'de Doç. Dr. Kimiyoshi Matsumura liderliğindeki Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü ekibi, 15 yıl süren kazılarda önemli keşiflere imza attı. “Città Bassa” ve “Città Alta” olmak üzere iki arkeolojik alandan oluşan kazı alanında binlerce yıllık tarihin izleri gün yüzüne çıkıyor. Kazılarda Hitit imparatorluğuna ait 3 bin 300 yıllık kil çivi yazılı tablet bulundu. Hitit ve Hurri dilinde yazılmış olan bu tablet, Hitit kraliyet ailesinin dini törenlerini anlatmaktadır.
BÜKLÜKALE, HİTİT İMPARATORLUĞU'NDA STRATEJİK ÖNEME SAHİP BİR KENTTİR
Tablette ayrıca Hitit İmparatorluğu'nun feci bir yabancı istilasından da bahsediliyor. Ayrıca tablette Kral Arzava Tarhuntarado'nun adının geçmesi de ilginçtir. Bu isim daha önce Mısır'ın Amarna kentinde bulunan tabletlerde de tespit edilmişti. Büklükale kazılarının yapıldığı bölgede yapılan bu keşif, bölgenin Hitit imparatorluğu için stratejik öneme sahip bir şehir olduğunu ortaya koyuyor. Kazılarda ortaya çıkan bu önemli keşif, tarihin karanlık sayfalarına ışık tutmaya devam ediyor.
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Kazı Başkanı Doç. Dr. Kimiyoshi Matsumura, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, tablette Hitit kral ve kraliçesinin Hurri dilinde dini törenler yaptığını gösterdiğini söyledi. Hurri yazılı tabletin Anadolu'da yalnızca Boğazköy, Ortaköy ve Kayalıpınar'da bulunduğunu belirten Matsumura, dördüncü yerleşim yeri olarak Büklükale'de bulunmasının şaşırtıcı olduğunu söyledi.
“HİTİT KRALİYET AİLESİ İLE İLİŞKİSİ OLDUĞU KANITLANDI”
Matsumura, şöyle konuştu: “Hurri tabletinin bulunması, Hitit kral ve kraliçesinin buraya gelip Hurri dilinde dini törenler yaptığını gösteriyor. Buraya geldikleri kesin. Belki bir süre burada yaşamışlar ama tam olarak bilmiyoruz. Hurri dilinde yazılmış tablet Anadolu'da yalnızca üç yerleşim yerinde bulunuyor: Boğazköy, Ortaköy (Çorum), Kayalıpınar (Sivas). Burada Hitit kraliyet ailesinin yaşadığını kesin olarak biliyoruz. Büklükale'nin nasıl bir Hurri tableti olduğu belli değil. Burada Hitit kraliyet ailesiyle akraba olduğunu tespit eden “Birileri olmalı” dedi.
Anadolu'da sadece Boğazköy, Ortaköy ve Kayalıpınar'da Hurri yazılı tabletlerin bulunduğunu belirten Matsumura, Büklükale'de de Hurri yazılı tablet bulunduğunu belirtti. Matsumura bu tabletin aynı zamanda Hitit kraliyet ailesiyle de ilişkili olduğuna inanıyor. Sadece Katapa'da bulunan Hurri yazılı duanın Büklükale'de ortaya çıkmasının sırrının araştırılmaya devam edeceğini kaydetti.
“KATAPA ADI NEDEN BURADA?”
Tabletin büyük bir keşif olduğunu anlatan Matsumura, şöyle konuştu: “Tıpkı Hitit dilinde dua yazıldığı gibi, dua metinleri de Hurri dilinde yazılıyordu. Bu metinde en büyük keşif veya sürpriz olarak gördüğümüz şey ise, Hititçe'de bir şehrin adının ortaya çıkmasıdır. Katapa. Katapa ismi neden Büklükale'de ortaya çıktı?” “Katapa'da kılınması gereken bu duanın neden Büklükale'de bulunduğu hala anlaşılamadı” dedi.
“BÜKLÜKALE'DE BULULMAK ÇOK ŞAŞIRTICI”
Matsumura, tablette adı geçen Tarhuntarado adının 1890 yılında Mısır'ın Amarna şehrinde bulunan tablette de geçtiğini öne sürerek, şöyle konuştu: “Ayrıca bu tablette kişisel isimler de var. Bunlardan en önemli isim kişisel isimleri Arzava kralı Tarhuntarado'nun adıdır. Babası III. Amenhotep'in Kral Arzava Tarhuntarado'ya gönderdiği, Boğazköy'ün işgal edildiğini ve ilişkileri güçlendirmek istediğini gösteren bir mektup bulunmuştur. Arzava Kralı ile böylesine büyük bir olayda “Bu muhteşem” dedi.